WAT HET ZICHT NIET ZIET
 
Yukiko Shinozaki danst Breaking through the roof of its house
 
 
In 2003 richtten toenmalig Damaged Goods dansers, Heine R Avdal en Yukiko Shinozaki, samen met theaterwetenschapper en geluidsdramaturg Christophe De Boeck de werkstructuur Deep Blue op. Het uitgangspunt was een onderzoek naar beweging en geluid op een microniveau. In verschillende constellaties maakten zij de voorstellingen Cast off skin (2000), terminal (2001) en closer (2003). Breaking through the roof of its house is de meest recente productie van Deep Blue waarin de zoektocht naar de mogelijkheid tot microscopische perceptie centraal staat.
 
 
Deze zoektocht werd in closer vormgegeven door het blootvoetse publiek met hoofdtelefoon zich vrij door de ruimte te laten bewegen. In dit niemandsland treft het publiek Avdal en Shinozaki aan, die aanvankelijk in het publiek opgaan maar zich al gauw onderscheiden door minimale bewegingen: artificiële tintelingen van het lichaam, een hand of voet die zich plots laat opmerken door een op het eerste zicht ongecontroleerde beweging. Deze minuscule bewegingen waren ook reeds aanwezig in terminal, een solovoorstelling van Heine Avdal. De voor het op een afstand aanwezige publiek zo goed als onzichtbare microbewegingen van Avdal werden in deze voorstelling door de camera vastgelegd en uitvergroot, en op deze manier voor de toeschouwers zichtbaar gemaakt. Ook in Breaking through the roof … staan nauwelijks voor menselijke zintuigen waarneembare prikkels en ervaringen centraal. Het publiek wordt geconfronteerd met de simpele maar verregaande vaststelling dat het overgrote deel de van de fysische realiteit zich buiten het bereik van de menselijke zintuiglijke waarneming afspeelt.
 
Ontstaan uit een samenwerking met de Franse beeldend kunstenaar Christelle Fillod, vormt de door Yukiko Shinozaki gedanste solo Breaking through the roof of its house de basis voor het groepswerk Inner Horizon, dat later dit jaar in première zal gaan. Fillod creëerde voor deze voorstelling een ruimte ontdaan van alle plaats- en tijdkenmerken: een zwart gat. In de eerste sequens treffen we Yukiko Shinozaki achter in deze ruimte aan. Volledig gekleed in het zwart verdwijnt het lichaam van Shinozaki tegen de eveneens zwarte achtergrond, op haar gezicht en ontblote armen na. Haar vingers bewegen en een uitvergrote videoprojectie maakt de essentie duidelijk: dit is een choreografie voor vingers, die volledig losgekoppeld worden van de rest van Shinozaki’s lichaam.
 
Waar de eerste helft van de voorstelling in het teken staat van een choreografie uitgevoerd door Shinozaki’s vingers, handen en armen, staan in het tweede deel haar benen centraal. Shinozaki ontdoet zich ergens halverwege de voorstelling van haar broek, waardoor haar ontblote benen uitgelicht worden tegen de volledig zwarte achtergrond. Ze trekt ook een zwarte trui met lange mouwen en een kap aan, zodat nu enkel haar gelaat, haar benen en armen zichtbaar zijn. Dit levert een aantal erg knappe beelden op. Op een gegeven moment legt Shinozaki zich neer op de grond, haar benen voor zich uitgestrekt, waarbij de tenen van beide voeten elkaar raken. Shinozaki’s benen lijken losgekoppeld van de rest van haar lichaam, waarvan enkel haar hoofd wat verderop zichtbaar is. En dit is het meest intrigerende: telkens Shinozaki een lichaamsdeel beweegt lijkt het alsof deze ledemaat een eigen agenda heeft, een afzonderlijk bewegingsprogramma, dat volledig losstaat van de rest van haar lichaam. Shinozaki’s lichaam ligt ontleed en verspreid op de vloer, als een puzzel waarvan verschillende stukjes ontbreken. Een verstoring van het lichaamsbeeld zoals het ons bekend is.
 
Deze verstoring van de perceptie is eveneens aanwezig in de geluidsband bij de voorstelling. Christophe De Boeck en Jun Towaga creëren een elektronisch zoemend en sputterend klankdeken, dat ergens halfweg de voorstelling plots minder monotoon wordt en lijkt over te gaan in een Japans popliedje. Toch zijn de klanken steeds te vervormd om de essentie ervan te kunnen vatten en blijft er een waas tussen de toeschouwer en de auditieve prikkel staan die het je onmogelijk maakt je vinger op de essentie te leggen.
 
Aan het einde van de voorstelling volgt een ander uitgepuurd beeld. Shinozaki staat centraal op het podium, volstrekt bewegingsloos. Door erg snel afwisselend de spots links en rechts van haar aan en uit te laten gaan ontstaat er een stroboscoopeffect: het publiek ziet een beweging die er in werkelijkheid niet is. Het zicht, als zintuig bij uitstek om dans waar te nemen, wordt fundamenteel in vraag gesteld. Dan wordt plots het licht gedimd, Shinozaki’s beeltenis nog natrillend op het netvlies. Een beeld dat de fotografie als beeldende kunstvorm erg dicht benadert. Dit is meteen het hoogtepunt van een prachtig gestileerde voorstelling die de al te visueel ingestelde toeschouwer verleidt door het zicht te tonen wat er in werkelijkheid niet te zien is.
 
Deep Blue – Christelle Fillod (F) & Yukiko Shinozaki (J)
Breaking through the roof of its house
De Singel – De Donderdagen #6, do 3 februari 2005
 
 
2005-02-07 03:15:36
Raf Vervecken